«ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ: ΑΤΕΛΕΣΦΟΡΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΕΞΟΔΟΙ »
Τα Στερεά Απόβλητα (Σ.Α), τα ‘σκουπίδια’ είναι ένα αναγκαίο ‘παραπροϊόν’ του πολιτισμού μας. Τα προηγμένα κράτη έχουν τη θέληση και μεθόδους ‘διαχείρισης’ με τις οποίες τα σκουπίδια τους είναι μία πλουτοπαραγωγική πηγή, γίνονται χρυσάφι. Στην Ελλάδα έχουν καταντήσει κοινωνικό πρόβλημα, ένας 'εφιάλτης’. Αιτία είναι η στρεβλή προσέγγιση του προβλήματος της διαχείρισης των Σ.Α που αποτυπώνεται στον κατ’ευφημισμό ‘εθνικό σχεδιασμό’ (και τώρα ‘Περιφερειακός Σχεδιασμός΄)
Α. ‘ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ’ ΘΝΗΣΙΓΕΝΩΝ ΧΥΤΑ
Η Ελλάδα προχωρεί στην κατασκευή πανελλαδικώς ενός δικτύου 120 (!) ΧΥΤΑ ενώ είναι γνωστό ότι:
1. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ‘βασίζεται στην ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων’. Στη στρατηγική της Ε.Ε είναι κατά σειρά η πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ‘ακολουθεί η αξιοποίηση ... μέσα από ανακύκλωση, ανάκτηση... κομποστοποίηση ή τελικά παραγωγή ενέργειας ...’ (1). ‘Είναι κρίμα (σημ. για τη χώρα μας) που, ...στο τέλος επελέγη η λιγότερο επιθυμητή μέθοδος διαχείρισης αποβλήτων, η οποία ανήκει στο χαμηλότερο κλιμάκιο της πυραμίδας διαχείρισης αποβλήτων ...’, δηλαδή η ‘διάθεση σε ΧΥΤΑ (που) δεν συμβάλλει στους στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης ...’(1).
2. Για την αποθάρρυνση ... (αυτών) ... που προκρίνουν ως καλύτερη λύση την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων, η Επιτροπή προτείνει δραστικά μέτρα ... όπως ... την επιβολή φόρου για την υγειονομική ταφή, ώστε να προωθηθούν άλλοι τρόποι διαχείρισης των αποβλήτων και προγράμματα του τύπου ‘όποιος δημιουργεί απόβλητα πληρώνει’. (2)
Συνεπώς (κατά της πληροφορίες μας, μετά το 2008) για τη λειτουργία των νέων ΧΥΤΑ για κάθε τόνο ταφής θα πληρώνουμε ‘φόρο’, δηλαδή πρόστιμο.
3. Η χρηματοδότηση των νέων ΧΥΤΑ από την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει συγκεκριμένους ‘Ειδικούς Όρους’ (3), μεταξύ των οποίων επισημαίνουμε τα παρακάτω άρθρα:
«2. Στους δήμους ... τα συστήματα προεπεξεργασίας ... (διαλογή, ανακύκλωση μη οργανικών αποβλήτων ) ... καθώς και το σύστημα της συλλογής των ειδικών αποβλήτων θα είναι σε λειτουργία πριν την 31η Δεκεμβρίου 2005.»
«3. Πριν το 2009, η ποσότητα των ‘βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων’ που θάβονται στους ΧΥΤΑ θα έχει μειωθεί στο σύνολο της Ελλάδας κατά 25% της ποσότητας των αποβλήτων που παρήγαγε η χώρα το 2005.»
«5. Η τελική πληρωμή θα γίνει όταν:
α. ... το σύστημα προεπεξεργασίας των στερεών αποβλήτων ... (διαλογή, ανακύκλωση) ... και το σύστημα συλλογής ειδικών αποβλήτων θα είναι σε λειτουργία.
γ ... και με την προϋπόθεση ότι η όλη διαχείριση των αποβλήτων θα γίνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας κατά το χρόνο καταβολής της τελικής πληρωμής ...»
«6. Σε περίπτωση μη τήρησης ... των ανωτέρω υποχρεώσεων ... η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξετάσει την άρση της χρηματοδότησης».
4. Τόσο η Οδηγία 1999/31/ΕΕ όσο και η Κοινή Υπουργική Απόφαση ΚΥΑ 29407/3508/2002 άρθρα 3, 7 με την οποία η Οδηγία 1999/31 της ΕΕ ενσωματώθηκε στην Ελληνική Νομοθεσία απαγορεύουν τη διάθεση σε ΧΥΤΑ αποβλήτων που ‘δεν έχουν υποστεί προεπεξεργασία’.
5. Παρόλο που ήταν και είναι γνωστές οι παραπάνω παράμετροι, σαν χώρα προχωράμε (πριν με κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και τώρα ΝΔ αν και η ΝΔ στο Προεκλογικό της Πρόγραμμα (11) καυτηρίαζε τα ΧΥΤΑ σαν ‘θνησιγενείς’), αποκλειστικά στη χειρότερη μορφή διαχείρισης Σ.Α, δηλαδή τους ΧΥΤΑ. Έτσι, υλοποιείται πρόγραμμα κατασκευής ενός δικτύου 120 (!) ΧΥΤΑ που μετά λίγα χρόνια θα είναι ‘για τα σκουπίδια’. (4) Και αυτό γιατί μετά το 2008 (έστω το 2009 ή το 2010), δηλαδή αμέσως μετά το ‘κόψιμο της κορδέλας εγκαινίων’ (αν βέβαια μέχρι τις 31-12-2007 έχουν αποπερατωθεί οι ΧΥΤΑ), στην περίπτωση που προηγουμένως δεν ‘είναι σε λειτουργία στους εξυπηρετούμενους δήμους (!) οι προαπαιτούμενες εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας:
• Η λειτουργία των ΧΥΤΑ θα είναι παράνομη (βλ. παραπάνω παρ. 4)
• Εάν παρά ταύτα λειτουργήσουν, θα επιβάλλεται πρόστιμο ‘απόθεσης’ (βλ. παραπάνω παρ. 2)
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα προβεί σε αποπληρωμή αλλά και ‘θα εξετάσει την άρση της χρηματοδότησης’ (βλ. παραπάνω παρ. 3)
Αλλά πώς οι προαπαιτούμενες εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας θα είναι σε λειτουργία, όταν ούτε σαν πρόγραμμα (μελέτες, χωροθετήσεις, κονδύλια, χρονοδιαγράμματα κ.λπ.) δεν υπάρχουν οι εγκαταστάσεις αυτές;
6. Έτσι, ενώ για την κατασκευή του δικτύου των 120 ‘θνησιγενών’ ΧΥΤΑ θα έχουμε σπαταλήσει μόνο από το Ταμείο Συνοχής περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ (Σημ: πηγή πληροφορίας ΥΠΕΧΩΔΕ), και επιπλέον άλλα κονδύλια από εθνικούς και άλλους κοινοτικούς πόρους, μετά το 2009-2010 θα πρέπει, χωρίς πλέον συνδρομή από πλευράς Ε.Ε να πληρώσουμε ξανά για νέες εγκαταστάσεις, με νέες τεχνολογίες συμβατές πλέον με τη στρατηγική της Ε.Ε και αυτή τη φορά, αποκλειστικά από την τσέπη του Έλληνα φορολογούμενο.
Β. ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ
Ο παραλογισμός που συνοδεύει τον ‘Εθνικό Σχεδιασμό’ όπως αποδεικνύεται στο Μέρος Α’, μπορεί και πρέπει να αντιμετωπισθεί έστω και τώρα. Η λύση είναι με τις παρακάτω ξεχωριστές ή αλληλο-συμπληρούμενες εναλλακτικές μεθόδους:
1. Μελέτη Πολυτεχνείου Κρήτης
Ο Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ) ανέθεσε το 2003 στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος (καθηγητής κ. Αλέξανδρος Οικονομόπουλος) τη μελέτη διακίνησης (Σταθμοί Μεταφόρτωσης κ.λ.π) των Σ.Α. Αττικής. Η μελέτη διαπίστωσε ότι «μία βέλτιστη οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά λύση είναι η μεταφορά των απορριμμάτων ακόμα και σε μεγάλες αποστάσεις σε μεγάλες Ο.Ε.Δ.Α (Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων). Η επιτυγχανόμενη οικονομία κλίμακας υπερκαλύπτει το κόστος μεταφοράς και οδηγεί σε άμεσο οικονομικό όφελος των εμπλεκόμενων δήμων, αλλά και αναδεικνύει τα ‘σκουπίδια’ σε μία πλουτοπαραγωγική πηγή, σε μία ‘πρώτη ύλη’, οι δε ‘κεντρικές εγκαταστάσεις’ επεξεργασίας αποτελούν εκ των πραγμάτων μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Ο βέλτιστος εθνικός σχεδιασμός οδηγεί κατά συνέπεια στην ίδρυση ενός υγιούς βιομηχανικού κλάδου, με μέγεθος οικονομικής δραστηριότητας που τον κατατάσσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους, όχι πολύ πίσω από τους κλάδους παραγωγής ηλεκτρισμού, διύλιση πετρελαίου και παραγωγής τσιμέντου» (5, παρ. ΙΙΙ.3, σελ. 29).
Το παραγόμενο RDF μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο στη ΔΕΗ (5, σελ. 28), ακόμα δε, και υπό προϋποθέσεις, σαν δευτερογενές καύσιμο στις εγκαταστάσεις τσιμέντου (6).
Η ‘μελέτη Οικονομόπουλου’ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το επιπλέον κόστος μεταφοράς π.χ. στη Μεγαλόπολη είναι 15 ευρώ /τόνο, στη Ριτσώνα 5,50 ευρώ/τόνο (5, σελ. 28) και στα ανενεργά ορυχεία βωξίτου στον Μπράλο περίπου 8 ευρώ/τόνο. Το αντίστοιχο ετήσιο όφελος της Αττικής (σήμερα παράγονται 2 εκατομμύρια τόνοι Σ.Α ετησίως και καταβάλλονται περίπου 40 ευρώ /τόνο στα Λιόσσια) προκύπτει:
• Μεγαλόπολη (40-15 ευρώ/ τόνο) x 2 εκατομμύρια τόνους= 50 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο
• Ριτσώνα (40-5,5 ευρώ/ τόνο) x 2 εκατομμύρια τόνους= 79 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο
• Μπράλος (40-8 ευρώ / τόνο) x 2 εκατομμύρια τόνους= 64 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο
Σε αυτά πρέπει να προστεθεί το κέρδους για την εθνική οικονομία από τη χρήση του RDF και από την παραγωγή ‘κομπόστ’ είτε για αγροτική χρήση, είτε για την ανάπλαση των σεληνιακών τοπίων στα ανενεργά πεδία των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ, ή των ανενεργών ορυχείων βωξίτου.
Η μελέτη του Πολυτεχνείου Κρήτης αποδεικνύει ότι επαρκούν 8-10 θέσεις Ο.Ε.Δ.Α σε όλη την Ελλάδα αντί των 120 απαρχαιωμένης τεχνολογίας ΧΥΤΑ, το δε κόστος επεξεργασίας, λόγω οικονομίας κλίμακας υπολογίζεται σε 50-70 ευρώ /τόνο (έστω 60 ευρώ /τόνο). Οι μεταφορές προς τις Ο.Ε.Δ.Α προβλέπονται, όπως στη λοιπή Ευρώπη, με κλειστά κοντέινερς σιδηροδρομικώς. Οι απόψεις του καθηγητή αναπτύσσονται στα Πρακτικά της Ημερίδας 21-09-2005 της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής (σχετ. 7, σελ. 76-89).
2. Νέες τεχνολογίες
Οι λεγόμενες ‘Νέες τεχνολογίες’ έχουν αντικείμενο τη ‘θερμική επεξεργασία’ (καύση, πυρόλυση) των Σ.Α, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία. Καίριο σημείο είναι η επιτυχής αντιμετώπιση, με την κατάλληλη τεχνολογία, των εκπομπών αερίων ρύπων (διοξίνες) που είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για τη δημόσια υγεία. Η Ε.Ε έχει θέσει αυστηρά όρια και στους κόλπους της, αλλά και εκτός Ε.Ε, λειτουργούν σήμερα επιτυχώς πολλές τέτοιες εγκαταστάσεις. Τα θέμα είναι μεγάλο και ξεφεύγει η πλήρης διερεύνησή του των ορίων του παρόντος. Αν και για τη μέθοδο της πυρόλυσης υπάρχουν ενστάσεις, μπορούμε να επισημάνουμε γενικότερα τα εξής:
α. Θέση χωροθέτησης
Οι εγκαταστάσεις καύσης με παραγωγή ενέργειας χωροθετούνται κατά τη διεθνή πρακτική και εμπειρία στα όρια ή εντός των εξυπηρετούμενων δήμων. Τα παραδείγματα είναι πολλά (Βιέννη, BRESCIA, κ.λ.π).
Ο λόγος είναι ότι το θερμό νερό που προκύπτει σαν ‘παραπροϊόν’ της λειτουργίας διατίθενται δωρεάν στους κατοίκους με σύστημα τηλεθέρμανσης. Οι δημότες ‘γλιτώνουν’ τις δαπάνες της Κεντρικής Θέρμανσης (θερμοσίφωνα ή boiler), ενώ μειώνονται οι αέριοι ρύποι από τα καυσαέρια των καυστήρων κεντρικής θέρμανσης.
Επειδή το κόστος επεξεργασίας είναι ακριβό (βλ. παρακάτω) οι δημότες αντισταθμίζουν την επιβάρυνσή τους με το όφελος του πετρελαίου θέρμανσης που ‘γλιτώνουν’.
β. Φορέας Διαχείρισης
Φορέας διαχείρισης είναι οι ίδιοι οι δήμοι. Η Ε.Ε έχει χρηματοδοτικά προγράμματα για το σκοπό αυτό (και μάλιστα, όχι μόνο προς κράτη-μέλη). Οι δήμοι κερδίζουν αφενός από το κόστος μεταφοράς (μικρότερες αποστάσεις, εντός του δήμου, μεγαλύτερο μεταφορικό έργο ανά όχημα, μικρότερο κόστος μεταφοράς ανά τόνο Σ.Α), αφετέρου ωφελούνται από τη διάθεση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι δημότες ελέγχουν τη σωστή λειτουργία της εγκατάστασης μέσω της ψήφου τους. Οι δήμαρχοι είναι άμεσα ελεγχόμενοι από τους δημότες τους για τις σωστές εκροές αερίων, σε αντίθεση με την ιδιωτική εταιρεία που θα αναλάβει την κατασκευή μίας τέτοιας εγκατάστασης και τη λειτουργίας της για 40-50 χρόνια (μέθοδος Σ.Δ.Ι.Τ)
γ. Βιομηχανικές Περιοχές
Μία ακόμα ορθή χωροθέτηση είναι η θέση της εγκατάστασης (εργοστασίου) σε βιομηχανική περιοχή. Εκεί, το θερμό νερό μπορεί να διατίθενται για τη θέρμανση αλλά και βιομηχανικές ανάγκες σε θερμό νερό των βιομηχανιών της περιοχής, η δε ηλεκτρική ενέργεια θα διατίθεται στο δίκτυο της ΔΕΗ ή άμεσα στην υπόψη ΒΙ.ΠΕ.
3. Σύγκριση παραπάνω μεθόδων (1) και (2)
Κόστος επεξεργασίας
Το κόστος ‘θερμικής επεξεργασίας’ είναι ακριβό. Ανάλογα με τον τύπο εγκατάστασης και την ποιότητα ΄εκπομπών’ κυμαίνεται διεθνώς στα 200 ευρώ / τόνο, αλλά φθάνει και παραπάνω (μέχρι 300 ευρώ / τόνο ενίοτε).
Συγκρινόμενο με την ‘πρόταση Οικονομόπουλου’ η διαφορά μόνο για την Αττική είναι:
• 200 – 60 ευρώ /τόνο x 2 εκατομμύρια τόνοι= 280 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο.
Και για όλη την Ελλάδα (περίπου 5 εκατομμύρια τόνοι ετησίως), γιατί ό,τι γίνεται στην Αττική εφαρμόζεται μετά σε όλη την Ελλάδα:
• 200 – 60 ευρώ /τόνο x 5 εκατομμύρια τόνοι= 700 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο.
Σημείωση: οι ποσότητες 2 εκατομμύρια τόνοι ετησίως για την Αττικής και 5 εκατομμύρια τόνοι ετησίως για την υπόλοιπη Ελλάδα έχουν προκύψει από διάφορα δημοσιεύματα (βλ. Παραπομπές).
4. Πρόληψη-ανακύκλωση
Όπως αναφέραμε (Μέρος Α΄) ‘στην κορυφή (της διαχείρισης των αποβλήτων) βρίσκεται η αρχή της πρόληψης ... και ‘όταν η δημιουργία των αποβλήτων είναι αναπόφευκτη, ακολουθεί η αξιοποίησή τους ... δηλαδή μέσα από ανακύκλωση, ανάκτηση ... κομποστοποίηση’. (1)
Δυστυχώς στη χώρα μας το θέμα ‘πρόληψη’ είναι σε σφαίρα του ιδεατού, η δε ‘ανακύκλωση’ είναι σε ‘εμβρυακή κατάσταση’ (8), (9), κυρίως όσον αφορά τα Αστικά Στερεά Απόβλητα.
Μία σημαντική αιτία είναι ότι οι δήμοι, που θα έπρεπε να πρωτοστατήσουν στα προγράμματα Ανακύκλωσης μάλλον οδηγούν (μόνο από αδιαφορία;) στην απαξίωσή τους. Πρόσφατο δημοσίευμα έγκριτης εφημερίδας (Παντελή Μπουκάλα, ‘Ανακυκλωμένη απρονοησία’, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7 Δεκεμβρίου 2006 σελ.12) περιγράφει το πρόβλημα ως εξής: «... Την εντύπωση της μισής δουλειάς δίνει το πρόγραμμα ανακύκλωσης του Δήμου Αθηναίων. Μιλώ για τους μπλε κάδους ... Ο κόσμος ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό ... να αποθέτει τα ανακυκλώσιμα στους νέους κάδους. Τη δεύτερη μέρα ... βρήκε το κάδο φισκαρισμένο. Και φισκαρισμένο, από τις πρώτες, τις αρχικές σακούλες. τον βρήκε και στη βδομάδα πάνω. Και αμήχανος και ενοχλημένος, έριξε τη σακούλα (Σημ. με τα ανακυκλώσιμα) στον παραδοσιακό γκρίζο κάδο. Δηλαδή ... η απαράσκευη δημοτική αρχή του έκοψε την όρεξη ... Αν πάρουμε το μάθημα, απλώς θα βρούμε την εξήγηση γιατί παραμένουμε οι τελευταίοι στην Ευρώπη στην ανακύκλωση ...»
Κατά τ’άλλα από παντού ακούγεται ότι ο Έλληνας δεν ανταποκρίνεται στα προγράμματα ανακύκλωσης, δεν πειθαρχεί σε οδηγίες, δεν ..., δεν ...
Οι δήμοι όμως και οι κοινότητες της χώρας μας δεν έχουν κίνητρο για τη μείωση (μέσω της ανακύκλωσης κ.λπ) των ποσοτήτων των Στερεών Αποβλήτων που στέλνουν για τελική διάθεση (στη χώρα μας σε ΧΥΤΑ) αφού η χρέωση τους γίνεται με σταθερό ποσοστό επί των δημοτικών τελών. Παγκοσμίως, η χρέωση γίνεται με τον τόνο και λειτουργεί σαν κίνητρο να μειώσουν τις ποσότητες.
Από την άλλη πλευρά, ‘διακινούνται ετησίως, λόγω ανεπάρκειας σχετικών υποδομών 400 .000 επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων’ όταν ‘στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες η εξουδετέρωση και διαχείριση των τοξικών αποβλήτων αποφέρει έσοδα’, ενώ η χώρα μας παραβιάζει κατά συρροή και κατ’εξακολούθηση τις οδηγίες 75/442 για τα στερεά απόβλητα και 99/31 για την υγειονομική ταφή τους που ισχύουν εδώ και χρόνια (9).
Η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίηση Ανακύκλωσης) το 2005 επεξεργάστηκε στις εγκαταστάσεις της 77.000 τόνους (!) μόνο, το δε εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης στα Λιόσσια (ΕΜΑΚ 1) επεξεργάστηκε το 2005 μόνο 93.000 τόνους σκουπιδιών (!) όταν αποκλειστικά στην Αττική η ετήσια παραγωγή σκουπιδιών είναι 2 εκατομμύρια τόνοι. Για ποια ανακύκλωση μιλάμε; Και στην υπόλοιπη Ελλάδα τι γίνεται;
Αυτός είναι ο λόγος που μέχρι τις 31-12-2007 θα βρεθούμε στο στόχαστρο της Ε.Ε., αφού οι ‘Ειδικοί Όροι’ χρηματοδότησης των ΧΥΤΑ απαιτούν να είναι ‘σε λειτουργία οι εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας (διαλογή, ανακύκλωση κ.λπ.), αλλιώς θέτουν θέμα μη αποπληρωμής αλλά και επανεξέτασης της χρηματοδότησης (βλ. Μέρος Α’).
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Άρθρο Έλληνα Επιτρόπου κ. Στ. Δήμα, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 13-05-2006 σελ. 57 (βλ. συνημμένο 1)
2. ‘Ως χειρότερη λύση χαρακτηρίζεται η υγειονομική ταφή απορριμμάτων’. «Όποιος δημιουργεί απόβλητα θα πληρώνει», Κόσμος του Επενδυτή, 18-19 Φεβρουαρίου 2006 (βλ. συνημμένο 2)
3. Εγκριτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 21-XII-2004 σχετικά με τη χορήγηση συνδρομής από το Ταμείο Συνοχής για το έργο ‘Κατασκευή ΧΥΤΑ στην Ο.Ε.Δ.Α Β. Α Αττικής στη θέση ‘Μαύρο Βουνό Γραμματικού’. Σημ. Οι ίδιοι ‘Ειδικοί Όροι’ αναφέρονται στις αντίστοιχες εγκριτικές αποφάσεις και τους λοιπούς νέους ΧΥΤΑ.
4. «Στα ... απορρίμματα 120 ΧΥΤΑ», Το Βήμα, 27-02-2006, σελ. Α 36
5. Εκδήλωση Τ.Ε.Ε 10 Δεκεμβρίου 2004, Διάλεξη καθηγητή κ. Αλέξ. Οικονομόπουλου , Μέρος III, ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
6. «Απόβλητα, πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας: μπορεί η τεχνολογία να δώσει βιώσιμες λύσεις;», Κ. Συμεωνίδης, Τσιμέντα ΤΙΤΑΝ, Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2006
7. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Νομ. ΑΝΑΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ, 21-09-2005 «Διαχείριση Απορριμμάτων στην Αττική – Λύσεις ή αδιέξοδα;»
8. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 13-05-2006, σελ. 24, άρθρο κου. Πάρι Κουκουλόπουλου, προέδρου ΚΕΔΚΕ
9. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 13-05-2006, σελ. 57, άρθρο κου. Δημ. Παπαδημούλη, Ευρωβουλευτή ΣΥΝ
10. ΕΘΝΟΣ, 03-06-2006, σελ. 20, «Ρίχνουν στα καλάθι των αχρήστων την ανακύκλωση»
11. Ν.Δ, Το Κυβερνητικό μας Πρόγραμμα, Φεβρουάριος 2004 στη σελίδα 253 καταγγέλλει ότι: «Οι θνησιγενείς λύσεις των ΧΥΤΑ (Σημ. του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ) όξυναν αντί να επιλύσουν το πρόβλημα ...»
Πηγή: www.oxistoxyta.gr
Σχετικά άρθρα:
Προηγμένες λύσεις για την διαχείριση σκουπιδιών
Τα Στερεά Απόβλητα (Σ.Α), τα ‘σκουπίδια’ είναι ένα αναγκαίο ‘παραπροϊόν’ του πολιτισμού μας. Τα προηγμένα κράτη έχουν τη θέληση και μεθόδους ‘διαχείρισης’ με τις οποίες τα σκουπίδια τους είναι μία πλουτοπαραγωγική πηγή, γίνονται χρυσάφι. Στην Ελλάδα έχουν καταντήσει κοινωνικό πρόβλημα, ένας 'εφιάλτης’. Αιτία είναι η στρεβλή προσέγγιση του προβλήματος της διαχείρισης των Σ.Α που αποτυπώνεται στον κατ’ευφημισμό ‘εθνικό σχεδιασμό’ (και τώρα ‘Περιφερειακός Σχεδιασμός΄)
Α. ‘ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ’ ΘΝΗΣΙΓΕΝΩΝ ΧΥΤΑ
Η Ελλάδα προχωρεί στην κατασκευή πανελλαδικώς ενός δικτύου 120 (!) ΧΥΤΑ ενώ είναι γνωστό ότι:
1. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ‘βασίζεται στην ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων’. Στη στρατηγική της Ε.Ε είναι κατά σειρά η πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ‘ακολουθεί η αξιοποίηση ... μέσα από ανακύκλωση, ανάκτηση... κομποστοποίηση ή τελικά παραγωγή ενέργειας ...’ (1). ‘Είναι κρίμα (σημ. για τη χώρα μας) που, ...στο τέλος επελέγη η λιγότερο επιθυμητή μέθοδος διαχείρισης αποβλήτων, η οποία ανήκει στο χαμηλότερο κλιμάκιο της πυραμίδας διαχείρισης αποβλήτων ...’, δηλαδή η ‘διάθεση σε ΧΥΤΑ (που) δεν συμβάλλει στους στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης ...’(1).
2. Για την αποθάρρυνση ... (αυτών) ... που προκρίνουν ως καλύτερη λύση την υγειονομική ταφή των απορριμμάτων, η Επιτροπή προτείνει δραστικά μέτρα ... όπως ... την επιβολή φόρου για την υγειονομική ταφή, ώστε να προωθηθούν άλλοι τρόποι διαχείρισης των αποβλήτων και προγράμματα του τύπου ‘όποιος δημιουργεί απόβλητα πληρώνει’. (2)
Συνεπώς (κατά της πληροφορίες μας, μετά το 2008) για τη λειτουργία των νέων ΧΥΤΑ για κάθε τόνο ταφής θα πληρώνουμε ‘φόρο’, δηλαδή πρόστιμο.
3. Η χρηματοδότηση των νέων ΧΥΤΑ από την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει συγκεκριμένους ‘Ειδικούς Όρους’ (3), μεταξύ των οποίων επισημαίνουμε τα παρακάτω άρθρα:
«2. Στους δήμους ... τα συστήματα προεπεξεργασίας ... (διαλογή, ανακύκλωση μη οργανικών αποβλήτων ) ... καθώς και το σύστημα της συλλογής των ειδικών αποβλήτων θα είναι σε λειτουργία πριν την 31η Δεκεμβρίου 2005.»
«3. Πριν το 2009, η ποσότητα των ‘βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων’ που θάβονται στους ΧΥΤΑ θα έχει μειωθεί στο σύνολο της Ελλάδας κατά 25% της ποσότητας των αποβλήτων που παρήγαγε η χώρα το 2005.»
«5. Η τελική πληρωμή θα γίνει όταν:
α. ... το σύστημα προεπεξεργασίας των στερεών αποβλήτων ... (διαλογή, ανακύκλωση) ... και το σύστημα συλλογής ειδικών αποβλήτων θα είναι σε λειτουργία.
γ ... και με την προϋπόθεση ότι η όλη διαχείριση των αποβλήτων θα γίνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας κατά το χρόνο καταβολής της τελικής πληρωμής ...»
«6. Σε περίπτωση μη τήρησης ... των ανωτέρω υποχρεώσεων ... η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εξετάσει την άρση της χρηματοδότησης».
4. Τόσο η Οδηγία 1999/31/ΕΕ όσο και η Κοινή Υπουργική Απόφαση ΚΥΑ 29407/3508/2002 άρθρα 3, 7 με την οποία η Οδηγία 1999/31 της ΕΕ ενσωματώθηκε στην Ελληνική Νομοθεσία απαγορεύουν τη διάθεση σε ΧΥΤΑ αποβλήτων που ‘δεν έχουν υποστεί προεπεξεργασία’.
5. Παρόλο που ήταν και είναι γνωστές οι παραπάνω παράμετροι, σαν χώρα προχωράμε (πριν με κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και τώρα ΝΔ αν και η ΝΔ στο Προεκλογικό της Πρόγραμμα (11) καυτηρίαζε τα ΧΥΤΑ σαν ‘θνησιγενείς’), αποκλειστικά στη χειρότερη μορφή διαχείρισης Σ.Α, δηλαδή τους ΧΥΤΑ. Έτσι, υλοποιείται πρόγραμμα κατασκευής ενός δικτύου 120 (!) ΧΥΤΑ που μετά λίγα χρόνια θα είναι ‘για τα σκουπίδια’. (4) Και αυτό γιατί μετά το 2008 (έστω το 2009 ή το 2010), δηλαδή αμέσως μετά το ‘κόψιμο της κορδέλας εγκαινίων’ (αν βέβαια μέχρι τις 31-12-2007 έχουν αποπερατωθεί οι ΧΥΤΑ), στην περίπτωση που προηγουμένως δεν ‘είναι σε λειτουργία στους εξυπηρετούμενους δήμους (!) οι προαπαιτούμενες εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας:
• Η λειτουργία των ΧΥΤΑ θα είναι παράνομη (βλ. παραπάνω παρ. 4)
• Εάν παρά ταύτα λειτουργήσουν, θα επιβάλλεται πρόστιμο ‘απόθεσης’ (βλ. παραπάνω παρ. 2)
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα προβεί σε αποπληρωμή αλλά και ‘θα εξετάσει την άρση της χρηματοδότησης’ (βλ. παραπάνω παρ. 3)
Αλλά πώς οι προαπαιτούμενες εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας θα είναι σε λειτουργία, όταν ούτε σαν πρόγραμμα (μελέτες, χωροθετήσεις, κονδύλια, χρονοδιαγράμματα κ.λπ.) δεν υπάρχουν οι εγκαταστάσεις αυτές;
6. Έτσι, ενώ για την κατασκευή του δικτύου των 120 ‘θνησιγενών’ ΧΥΤΑ θα έχουμε σπαταλήσει μόνο από το Ταμείο Συνοχής περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ (Σημ: πηγή πληροφορίας ΥΠΕΧΩΔΕ), και επιπλέον άλλα κονδύλια από εθνικούς και άλλους κοινοτικούς πόρους, μετά το 2009-2010 θα πρέπει, χωρίς πλέον συνδρομή από πλευράς Ε.Ε να πληρώσουμε ξανά για νέες εγκαταστάσεις, με νέες τεχνολογίες συμβατές πλέον με τη στρατηγική της Ε.Ε και αυτή τη φορά, αποκλειστικά από την τσέπη του Έλληνα φορολογούμενο.
Β. ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ
Ο παραλογισμός που συνοδεύει τον ‘Εθνικό Σχεδιασμό’ όπως αποδεικνύεται στο Μέρος Α’, μπορεί και πρέπει να αντιμετωπισθεί έστω και τώρα. Η λύση είναι με τις παρακάτω ξεχωριστές ή αλληλο-συμπληρούμενες εναλλακτικές μεθόδους:
1. Μελέτη Πολυτεχνείου Κρήτης
Ο Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΕΣΔΚΝΑ) ανέθεσε το 2003 στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος (καθηγητής κ. Αλέξανδρος Οικονομόπουλος) τη μελέτη διακίνησης (Σταθμοί Μεταφόρτωσης κ.λ.π) των Σ.Α. Αττικής. Η μελέτη διαπίστωσε ότι «μία βέλτιστη οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά λύση είναι η μεταφορά των απορριμμάτων ακόμα και σε μεγάλες αποστάσεις σε μεγάλες Ο.Ε.Δ.Α (Ολοκληρωμένες Εγκαταστάσεις Διαχείρισης Απορριμμάτων). Η επιτυγχανόμενη οικονομία κλίμακας υπερκαλύπτει το κόστος μεταφοράς και οδηγεί σε άμεσο οικονομικό όφελος των εμπλεκόμενων δήμων, αλλά και αναδεικνύει τα ‘σκουπίδια’ σε μία πλουτοπαραγωγική πηγή, σε μία ‘πρώτη ύλη’, οι δε ‘κεντρικές εγκαταστάσεις’ επεξεργασίας αποτελούν εκ των πραγμάτων μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Ο βέλτιστος εθνικός σχεδιασμός οδηγεί κατά συνέπεια στην ίδρυση ενός υγιούς βιομηχανικού κλάδου, με μέγεθος οικονομικής δραστηριότητας που τον κατατάσσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους, όχι πολύ πίσω από τους κλάδους παραγωγής ηλεκτρισμού, διύλιση πετρελαίου και παραγωγής τσιμέντου» (5, παρ. ΙΙΙ.3, σελ. 29).
Το παραγόμενο RDF μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο στη ΔΕΗ (5, σελ. 28), ακόμα δε, και υπό προϋποθέσεις, σαν δευτερογενές καύσιμο στις εγκαταστάσεις τσιμέντου (6).
Η ‘μελέτη Οικονομόπουλου’ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το επιπλέον κόστος μεταφοράς π.χ. στη Μεγαλόπολη είναι 15 ευρώ /τόνο, στη Ριτσώνα 5,50 ευρώ/τόνο (5, σελ. 28) και στα ανενεργά ορυχεία βωξίτου στον Μπράλο περίπου 8 ευρώ/τόνο. Το αντίστοιχο ετήσιο όφελος της Αττικής (σήμερα παράγονται 2 εκατομμύρια τόνοι Σ.Α ετησίως και καταβάλλονται περίπου 40 ευρώ /τόνο στα Λιόσσια) προκύπτει:
• Μεγαλόπολη (40-15 ευρώ/ τόνο) x 2 εκατομμύρια τόνους= 50 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο
• Ριτσώνα (40-5,5 ευρώ/ τόνο) x 2 εκατομμύρια τόνους= 79 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο
• Μπράλος (40-8 ευρώ / τόνο) x 2 εκατομμύρια τόνους= 64 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο
Σε αυτά πρέπει να προστεθεί το κέρδους για την εθνική οικονομία από τη χρήση του RDF και από την παραγωγή ‘κομπόστ’ είτε για αγροτική χρήση, είτε για την ανάπλαση των σεληνιακών τοπίων στα ανενεργά πεδία των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ, ή των ανενεργών ορυχείων βωξίτου.
Η μελέτη του Πολυτεχνείου Κρήτης αποδεικνύει ότι επαρκούν 8-10 θέσεις Ο.Ε.Δ.Α σε όλη την Ελλάδα αντί των 120 απαρχαιωμένης τεχνολογίας ΧΥΤΑ, το δε κόστος επεξεργασίας, λόγω οικονομίας κλίμακας υπολογίζεται σε 50-70 ευρώ /τόνο (έστω 60 ευρώ /τόνο). Οι μεταφορές προς τις Ο.Ε.Δ.Α προβλέπονται, όπως στη λοιπή Ευρώπη, με κλειστά κοντέινερς σιδηροδρομικώς. Οι απόψεις του καθηγητή αναπτύσσονται στα Πρακτικά της Ημερίδας 21-09-2005 της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής (σχετ. 7, σελ. 76-89).
2. Νέες τεχνολογίες
Οι λεγόμενες ‘Νέες τεχνολογίες’ έχουν αντικείμενο τη ‘θερμική επεξεργασία’ (καύση, πυρόλυση) των Σ.Α, με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία. Καίριο σημείο είναι η επιτυχής αντιμετώπιση, με την κατάλληλη τεχνολογία, των εκπομπών αερίων ρύπων (διοξίνες) που είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για τη δημόσια υγεία. Η Ε.Ε έχει θέσει αυστηρά όρια και στους κόλπους της, αλλά και εκτός Ε.Ε, λειτουργούν σήμερα επιτυχώς πολλές τέτοιες εγκαταστάσεις. Τα θέμα είναι μεγάλο και ξεφεύγει η πλήρης διερεύνησή του των ορίων του παρόντος. Αν και για τη μέθοδο της πυρόλυσης υπάρχουν ενστάσεις, μπορούμε να επισημάνουμε γενικότερα τα εξής:
α. Θέση χωροθέτησης
Οι εγκαταστάσεις καύσης με παραγωγή ενέργειας χωροθετούνται κατά τη διεθνή πρακτική και εμπειρία στα όρια ή εντός των εξυπηρετούμενων δήμων. Τα παραδείγματα είναι πολλά (Βιέννη, BRESCIA, κ.λ.π).
Ο λόγος είναι ότι το θερμό νερό που προκύπτει σαν ‘παραπροϊόν’ της λειτουργίας διατίθενται δωρεάν στους κατοίκους με σύστημα τηλεθέρμανσης. Οι δημότες ‘γλιτώνουν’ τις δαπάνες της Κεντρικής Θέρμανσης (θερμοσίφωνα ή boiler), ενώ μειώνονται οι αέριοι ρύποι από τα καυσαέρια των καυστήρων κεντρικής θέρμανσης.
Επειδή το κόστος επεξεργασίας είναι ακριβό (βλ. παρακάτω) οι δημότες αντισταθμίζουν την επιβάρυνσή τους με το όφελος του πετρελαίου θέρμανσης που ‘γλιτώνουν’.
β. Φορέας Διαχείρισης
Φορέας διαχείρισης είναι οι ίδιοι οι δήμοι. Η Ε.Ε έχει χρηματοδοτικά προγράμματα για το σκοπό αυτό (και μάλιστα, όχι μόνο προς κράτη-μέλη). Οι δήμοι κερδίζουν αφενός από το κόστος μεταφοράς (μικρότερες αποστάσεις, εντός του δήμου, μεγαλύτερο μεταφορικό έργο ανά όχημα, μικρότερο κόστος μεταφοράς ανά τόνο Σ.Α), αφετέρου ωφελούνται από τη διάθεση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι δημότες ελέγχουν τη σωστή λειτουργία της εγκατάστασης μέσω της ψήφου τους. Οι δήμαρχοι είναι άμεσα ελεγχόμενοι από τους δημότες τους για τις σωστές εκροές αερίων, σε αντίθεση με την ιδιωτική εταιρεία που θα αναλάβει την κατασκευή μίας τέτοιας εγκατάστασης και τη λειτουργίας της για 40-50 χρόνια (μέθοδος Σ.Δ.Ι.Τ)
γ. Βιομηχανικές Περιοχές
Μία ακόμα ορθή χωροθέτηση είναι η θέση της εγκατάστασης (εργοστασίου) σε βιομηχανική περιοχή. Εκεί, το θερμό νερό μπορεί να διατίθενται για τη θέρμανση αλλά και βιομηχανικές ανάγκες σε θερμό νερό των βιομηχανιών της περιοχής, η δε ηλεκτρική ενέργεια θα διατίθεται στο δίκτυο της ΔΕΗ ή άμεσα στην υπόψη ΒΙ.ΠΕ.
3. Σύγκριση παραπάνω μεθόδων (1) και (2)
Κόστος επεξεργασίας
Το κόστος ‘θερμικής επεξεργασίας’ είναι ακριβό. Ανάλογα με τον τύπο εγκατάστασης και την ποιότητα ΄εκπομπών’ κυμαίνεται διεθνώς στα 200 ευρώ / τόνο, αλλά φθάνει και παραπάνω (μέχρι 300 ευρώ / τόνο ενίοτε).
Συγκρινόμενο με την ‘πρόταση Οικονομόπουλου’ η διαφορά μόνο για την Αττική είναι:
• 200 – 60 ευρώ /τόνο x 2 εκατομμύρια τόνοι= 280 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο.
Και για όλη την Ελλάδα (περίπου 5 εκατομμύρια τόνοι ετησίως), γιατί ό,τι γίνεται στην Αττική εφαρμόζεται μετά σε όλη την Ελλάδα:
• 200 – 60 ευρώ /τόνο x 5 εκατομμύρια τόνοι= 700 εκατομμύρια ευρώ /χρόνο.
Σημείωση: οι ποσότητες 2 εκατομμύρια τόνοι ετησίως για την Αττικής και 5 εκατομμύρια τόνοι ετησίως για την υπόλοιπη Ελλάδα έχουν προκύψει από διάφορα δημοσιεύματα (βλ. Παραπομπές).
4. Πρόληψη-ανακύκλωση
Όπως αναφέραμε (Μέρος Α΄) ‘στην κορυφή (της διαχείρισης των αποβλήτων) βρίσκεται η αρχή της πρόληψης ... και ‘όταν η δημιουργία των αποβλήτων είναι αναπόφευκτη, ακολουθεί η αξιοποίησή τους ... δηλαδή μέσα από ανακύκλωση, ανάκτηση ... κομποστοποίηση’. (1)
Δυστυχώς στη χώρα μας το θέμα ‘πρόληψη’ είναι σε σφαίρα του ιδεατού, η δε ‘ανακύκλωση’ είναι σε ‘εμβρυακή κατάσταση’ (8), (9), κυρίως όσον αφορά τα Αστικά Στερεά Απόβλητα.
Μία σημαντική αιτία είναι ότι οι δήμοι, που θα έπρεπε να πρωτοστατήσουν στα προγράμματα Ανακύκλωσης μάλλον οδηγούν (μόνο από αδιαφορία;) στην απαξίωσή τους. Πρόσφατο δημοσίευμα έγκριτης εφημερίδας (Παντελή Μπουκάλα, ‘Ανακυκλωμένη απρονοησία’, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7 Δεκεμβρίου 2006 σελ.12) περιγράφει το πρόβλημα ως εξής: «... Την εντύπωση της μισής δουλειάς δίνει το πρόγραμμα ανακύκλωσης του Δήμου Αθηναίων. Μιλώ για τους μπλε κάδους ... Ο κόσμος ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό ... να αποθέτει τα ανακυκλώσιμα στους νέους κάδους. Τη δεύτερη μέρα ... βρήκε το κάδο φισκαρισμένο. Και φισκαρισμένο, από τις πρώτες, τις αρχικές σακούλες. τον βρήκε και στη βδομάδα πάνω. Και αμήχανος και ενοχλημένος, έριξε τη σακούλα (Σημ. με τα ανακυκλώσιμα) στον παραδοσιακό γκρίζο κάδο. Δηλαδή ... η απαράσκευη δημοτική αρχή του έκοψε την όρεξη ... Αν πάρουμε το μάθημα, απλώς θα βρούμε την εξήγηση γιατί παραμένουμε οι τελευταίοι στην Ευρώπη στην ανακύκλωση ...»
Κατά τ’άλλα από παντού ακούγεται ότι ο Έλληνας δεν ανταποκρίνεται στα προγράμματα ανακύκλωσης, δεν πειθαρχεί σε οδηγίες, δεν ..., δεν ...
Οι δήμοι όμως και οι κοινότητες της χώρας μας δεν έχουν κίνητρο για τη μείωση (μέσω της ανακύκλωσης κ.λπ) των ποσοτήτων των Στερεών Αποβλήτων που στέλνουν για τελική διάθεση (στη χώρα μας σε ΧΥΤΑ) αφού η χρέωση τους γίνεται με σταθερό ποσοστό επί των δημοτικών τελών. Παγκοσμίως, η χρέωση γίνεται με τον τόνο και λειτουργεί σαν κίνητρο να μειώσουν τις ποσότητες.
Από την άλλη πλευρά, ‘διακινούνται ετησίως, λόγω ανεπάρκειας σχετικών υποδομών 400 .000 επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων’ όταν ‘στις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες η εξουδετέρωση και διαχείριση των τοξικών αποβλήτων αποφέρει έσοδα’, ενώ η χώρα μας παραβιάζει κατά συρροή και κατ’εξακολούθηση τις οδηγίες 75/442 για τα στερεά απόβλητα και 99/31 για την υγειονομική ταφή τους που ισχύουν εδώ και χρόνια (9).
Η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίηση Ανακύκλωσης) το 2005 επεξεργάστηκε στις εγκαταστάσεις της 77.000 τόνους (!) μόνο, το δε εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης στα Λιόσσια (ΕΜΑΚ 1) επεξεργάστηκε το 2005 μόνο 93.000 τόνους σκουπιδιών (!) όταν αποκλειστικά στην Αττική η ετήσια παραγωγή σκουπιδιών είναι 2 εκατομμύρια τόνοι. Για ποια ανακύκλωση μιλάμε; Και στην υπόλοιπη Ελλάδα τι γίνεται;
Αυτός είναι ο λόγος που μέχρι τις 31-12-2007 θα βρεθούμε στο στόχαστρο της Ε.Ε., αφού οι ‘Ειδικοί Όροι’ χρηματοδότησης των ΧΥΤΑ απαιτούν να είναι ‘σε λειτουργία οι εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας (διαλογή, ανακύκλωση κ.λπ.), αλλιώς θέτουν θέμα μη αποπληρωμής αλλά και επανεξέτασης της χρηματοδότησης (βλ. Μέρος Α’).
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Άρθρο Έλληνα Επιτρόπου κ. Στ. Δήμα, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 13-05-2006 σελ. 57 (βλ. συνημμένο 1)
2. ‘Ως χειρότερη λύση χαρακτηρίζεται η υγειονομική ταφή απορριμμάτων’. «Όποιος δημιουργεί απόβλητα θα πληρώνει», Κόσμος του Επενδυτή, 18-19 Φεβρουαρίου 2006 (βλ. συνημμένο 2)
3. Εγκριτική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 21-XII-2004 σχετικά με τη χορήγηση συνδρομής από το Ταμείο Συνοχής για το έργο ‘Κατασκευή ΧΥΤΑ στην Ο.Ε.Δ.Α Β. Α Αττικής στη θέση ‘Μαύρο Βουνό Γραμματικού’. Σημ. Οι ίδιοι ‘Ειδικοί Όροι’ αναφέρονται στις αντίστοιχες εγκριτικές αποφάσεις και τους λοιπούς νέους ΧΥΤΑ.
4. «Στα ... απορρίμματα 120 ΧΥΤΑ», Το Βήμα, 27-02-2006, σελ. Α 36
5. Εκδήλωση Τ.Ε.Ε 10 Δεκεμβρίου 2004, Διάλεξη καθηγητή κ. Αλέξ. Οικονομόπουλου , Μέρος III, ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
6. «Απόβλητα, πρόβλημα της σύγχρονης κοινωνίας: μπορεί η τεχνολογία να δώσει βιώσιμες λύσεις;», Κ. Συμεωνίδης, Τσιμέντα ΤΙΤΑΝ, Θεσσαλονίκη, Φεβρουάριος 2006
7. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ Νομ. ΑΝΑΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ, 21-09-2005 «Διαχείριση Απορριμμάτων στην Αττική – Λύσεις ή αδιέξοδα;»
8. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 13-05-2006, σελ. 24, άρθρο κου. Πάρι Κουκουλόπουλου, προέδρου ΚΕΔΚΕ
9. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 13-05-2006, σελ. 57, άρθρο κου. Δημ. Παπαδημούλη, Ευρωβουλευτή ΣΥΝ
10. ΕΘΝΟΣ, 03-06-2006, σελ. 20, «Ρίχνουν στα καλάθι των αχρήστων την ανακύκλωση»
11. Ν.Δ, Το Κυβερνητικό μας Πρόγραμμα, Φεβρουάριος 2004 στη σελίδα 253 καταγγέλλει ότι: «Οι θνησιγενείς λύσεις των ΧΥΤΑ (Σημ. του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ) όξυναν αντί να επιλύσουν το πρόβλημα ...»
Πηγή: www.oxistoxyta.gr
Σχετικά άρθρα:
Προηγμένες λύσεις για την διαχείριση σκουπιδιών