Βρυξέλλες, 21/10/2009
Θέμα:
-Αναφορά 212/2008: κατασκευή των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου και Λευκίμμης
-Παρέμβαση του Γιάννη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ (αναφέροντος) της 3/11/2009 στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Κυρίες και κύριοι μέλη της Επιτροπής Αναφορών,
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Εξ ονόματος των επιτροπών αγώνα κατά της χωροθέτησης των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου και Λευκίμμης, θα ήθελα να σας εκφράσω τις ευχαριστίες μας, επειδή απ’ όλες τις αρχές ή μορφές εξουσίας στις οποίες απευθυνθήκαμε, μόνον εσείς – και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – εξετάσατε τον φάκελό μας με τη δέουσα προσοχή.
Από την ημέρα εκείνη που, ταραγμένος από το περιβαλλοντικό έγκλημα το οποίο προετοιμαζόταν στους βοσκότοπους, στα δάση και στα ποτάμια μας, έως την ημέρα αυτή που βρίσκομαι μπροστά σας, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι.
Δυστυχώς όπως ήταν αναμενόμενο, στο Καρβουνάρι τα υγρά που δημιουργούνται από την αποσύνθεση των απορριμμάτων (τα λεγόμενα στραγγίσματα) έχουν πλέον ρυπάνει τα νερά του ποταμού.
Την ημέρα που έγραφα την αναφορά, με την ταραχή του πολίτη που μόλις δέχτηκε ξυλοδαρμούς, βρισιές και χημικά από εκατοντάδες ρομποτοποιημένους αστυνομικούς, δεν γνώριζα τι ακριβώς είναι ένας χώρος υγειονομικής ταφής αποβλήτων, μια ευρωπαϊκή οδηγία, μια μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ένα βιοαέριο, τα στραγγίσματα ή μια αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στη συνέχεια, μελέτησα ένα μάθημα γεωλογίας για τα εδάφη και τους χώρους υγειονομικής ταφής, διάβασα οδηγίες και κανονισμούς, και κυρίως απόκτησα πολλούς φίλους σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Έτσι, οι φίλοι μου από τη Λευκίμμη, το Ελληνικο, το Γραμματικό και την Κέραρεα κι εγώ ο ίδιος συνειδητοποιήσαμε ότι ο εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων στην Ελλάδα είναι μια τεράστια απάτη.
Θα σας παραθέσω (εκ νέου) λοιπόν και θα σας παρουσιάσω σειρά στοιχείων και αποδείξεων που τεκμηριώνουν την ύπαρξη απάτης στον ΧΥΤΑ Καρβουναρίου αλλά και στις θέσεις των ΧΥΤΑ Λευκίμμης και άλλων περιοχών.
1. Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) και οδηγία 85/337/ΕΟΚ
Οι ΜΠΕ, παρά το κόστος τους που ανέρχεται σε πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ, βρίθουν προσεγγίσεων και παραλείψεων, εφόσον εκπονούνται με βάση μόνο τα στοιχεία της βιβλιογραφίας, χωρίς να πραγματοποιούνται δειγματοληψίες ή επιστημονικές μετρήσεις (τον Μάιο του 2009, την ημέρα για τον Ασωπό, διακεκριμένοι ειδικοί σε θέματα περιβάλλοντος έκαναν λόγο για μια «ελληνική βιομηχανία ΜΠΕ του “copy/paste” (αντιγραφής/επικόλλησης)» στον ίδιο αυτό χώρο):
Για παράδειγμα:
- Η ΜΠΕ Καρβουναρίου τοποθετεί το χωριό σε απόσταση περίπου 1 (ενός) χιλιομέτρου από τη θέση και επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη θέση δεν θα δημιουργήσει κανένα πρόβλημα ιδιοκτησίας. Παρουσιαστήκαμε λοιπόν στο γραφείο πολεοδομίας όπου προμηθευτήκαμε τα σχέδια του χωριού, επίσημα σχέδια τα οποία μας επιφύλασσαν δύο μεγάλες εκπλήξεις. Συγκεκριμένα, η πραγματική απόσταση μεταξύ των ορίων του Καρβουναρίου και του ΧΥΤΑ είναι 131,51 μέτρα και φαίνεται καθαρά στα πολεοδομικά σχέδια ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρεις ιδιωτικές ιδιοκτησίες στη θέση αυτή. Οι συντάκτες της ΜΠΕ, για την οποία εισέπραξαν αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ, δεν μπήκαν στον κόπο να συμβουλευθούν τους επίσημους χάρτες της πολεοδομίας ούτε να προβούν σε αποτύπωση και σε βασικές τοπογραφικές μετρήσεις!
- Η ΜΠΕ Λευκίμμης αγνοεί τελείως την ύπαρξη δύο ποταμών που βρίσκονται σε απόσταση 190 μέτρων και 340 μέτρων αντίστοιχα από τη θέση του ΧΥΤΑ και δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στις ιδιωτικές ή/και τουριστικές κατοικίες σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από την εν λόγω θέση, ενώ πρόκειται για νόμιμες οικοδομές που προϋπήρχαν του ΧΥΤΑ.
- Οι δύο ΜΠΕ δεν έλαβαν υπόψη τις σημαντικές γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα, όχι απλώς κοντά στους ΧΥΤΑ, αλλά στο περίφραγμα των δύο ΧΥΤΑ. Πρόκειται μάλιστα για εντατικές δραστηριότητες για τις οποίες χορηγούνται επιδοτήσεις από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία.
- Πώς μπορούμε να δώσουμε την παραμικρή πίστη σ’ αυτές τις ΜΠΕ, οι οποίες θεωρητικά έχουν ως στόχο την πρόληψη ή τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων στον περιβάλλον μας;
2. Διαχείριση των αποβλήτων και οδηγίες 1991/31/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ
- Η συγχρηματοδότηση των λεγόμενων χώρων υγειονομικής ταφής από την ΕΕ συνδέεται με προϋποθέσεις (ειδικούς όρους) που προβλέπουν τη δημιουργία σχετικής δομής για τη διαλογή, την ανακύκλωση και την αξιοποίηση των απορριμμάτων πριν από τη διάθεσή τους. Όμως, στο Καρβουνάρι (όπως και στη Λευκίμμη), η δομή αυτή είναι ανύπαρκτη και τα απορρίμματα διατίθενται ως έχουν στον ΧΥΤΑ, και μάλιστα σύμμεικτα απορρίμματα κάθε προέλευσης (οικιακά, ηλεκτρικές συσκευές, μπάζα, λάστιχα οχημάτων, νοσοκομειακά απόβλητα κ.λπ.).
- Εξάλλου, ο ΧΥΤΑ Καρβουναρίου λειτούργησε από τις 12/01/09 έως τις 10/04/2009 χωρίς προηγούμενη άδεια από τις αρμόδιες αρχές• η Διεύθυνση Προστασίας Περιβάλλοντος Νομού Θεσπρωτίας απαίτησε την άμεση διακοπή της λειτουργίας του στις 13/02/2009, μάταια όμως. Η εν λόγω άδεια χορηγήθηκε τελικά – υπό κατεπείγουσες συνθήκες – έπειτα από τις δικαστικές καταγγελίες και τις λαϊκές διαδηλώσεις, με τη διευκρίνιση, κατά την ημερομηνία αυτή, ότι τα πάντα ήταν σύμφωνα με τις ισχύουσες κανονιστικές ρυθμίσεις. Ωστόσο, έχουμε στην κατοχή μας αδιάσειστα στοιχεία, τα οποία παραθέτω στον φάκελο που θα σας παραδώσω στο τέλος της έκθεσής μου, ότι η άδεια αυτή χορηγήθηκε χωρίς να έχουν τηρηθεί τα πρότυπα λειτουργίας.
Η ΕΕ συγχρηματοδότησε, σε μια δεκαετία, την κατασκευή δύο ΧΥΑ στη Θεσπρωτία, για την κάλυψη του μικρού ερημωμένου νομού Θεσπρωτίας και του νομού Πρέβεζας, αλλά μέχρι σήμερα ο ένας από τους δύο ΧΥΤΑ (Κορύτιανη) δεν λειτούργησε ποτέ, ενώ πολλές ανεξέλεγκτες χωματερές εξακολουθούν να λειτουργούν επειδή διάφοροι δήμοι αρνούνται να «φτάσουν σε τόσο μακρινό σημείο» (;!), εκτιμούν ότι το κόστος είναι υπερβολικά υψηλό ή δεν έχουν σχεδιάσει τίποτα το σοβαρό, όπως η Ηγουμενίτσα, πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας, που εξακολουθεί, σήμερα, να απορρίπτει τα απόβλητά της στην ανέλεγκτη χωματερή της Κεστρίνης (Νέα Σελεύκεια).
3° Προστασία του περιβάλλοντος και του πλούτου σε υδροφόρους ορίζοντες, και οδηγίες 2006/60/ΕΚ, 2008/1/ΕΚ (IPPC), 80/68/EOK, 92/43/EOK (Natura)
Με την κατασκευή των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, Λευκίμμης και άλλων περιοχών, το ελληνικό κράτος υποστηρίζει ότι προστατεύει το περιβάλλον, ενώ η ίδια η χωροθέτηση των εν λόγω έργων παραβιάζει τον στοιχειώδη κανόνα στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, δηλαδή την αρχή της προφύλαξης.
Για ποιο λόγο οι ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, Ελληνικού και Γραμματικού έχουν κατασκευαστεί σε ύψωμα, στην κορυφή μικρών κοιλάδων που καταλήγουν είτε στη θάλασσα είτε σε ποταμούς;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δίδεται από τη δυσλειτουργία του ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, για την οποία έχουμε αποδείξεις με έγγραφα και μια βιντεοταινία, όπου φαίνεται καθαρά ότι άμεσος αποδέκτης των στραγγισμάτων που μεταφέρονται από σωλήνα κρυμμένο στους θάμνους είναι το ρέμα που καταλήγει στον Κοκκυτό ποταμό, ο οποίος εκβάλλει στον Αχέροντα (που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000).
(Όσον αφορά την προφύλαξη, λήφθηκε ένα μέτρο: το κλείσιμο της γεώτρησης πόσιμου νερού του Προδρομίου, κατάντη του ΧΥΤΑ. Η γεώτρηση αυτή αποτελούσε ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα του Δημοτικού Συμβουλίου Παραμυθιάς, το οποίο υποστήριζε και το Συμβούλιο Αιρετών Νομού Θεσπρωτίας, για να απορριφθεί η επιλογή της θέσης «Ανατολικά του Καρβουναρίου», σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Ηπείρου – προσώπου που διορίστηκε από την κυβέρνηση, χωρίς να έχει εκλεγεί!)
Πρόκειται όμος για αποτελεσματικό τρόπο μείωσης του κόστους λειτουργίας του ΧΥΤΑ.
Και δεν είδατε ακόμη το τέλειο έγκλημα, διότι υπάρχουν και χειρότερα:
Στη Λευκίμμη, κατά τις χωματουργικές εργασίες, τον Μάρτιο - Απρίλιο του 2008, ο χώρος πλημμύρισε με καθαρό και γλυκό νερό και σχηματίστηκε λίμνη όπου μπορούσε να πλεύσει βάρκα.
Η ένωση καταστηματαρχών Λευκίμμης ζήτησε τη σύνταξη πραγματογνωμοσύνης, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών – ΙΓΜΕ (κρατικός φορέας που υπάγεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης). Η έκθεση πραγματογνωμοσύνης που φέρει ημερομηνία 26/05/2008 και υπογράφεται από τον κ. Ζαχαριουδάκη, αποδεικνύει ότι πρόκειται για επιφανειακό υδροφόρο ορίζοντα που επικοινωνεί με το σύνολο των κοντινών σημείων υδροληψίας, και συμπεραίνει ότι η θέση αυτή εγκυμονεί κίνδυνο για ολόκληρη την τροφική αλυσίδα.
Όλα τα ανωτέρω αποδεικνύουν σαφώς ότι οι ΜΠΕ είναι μεροληπτικές ή και τελείως διαστρεβλωμένες, στην καλύτερη περίπτωση εκ παραδρομής ή/και λόγω υποεκτίμησης της επί τόπου πραγματικότητας, στη χειρότερη περίπτωση για την αιτιολόγηση, εκ των υστέρων, μιας πολιτικής επιλογής ή για τη μείωση του κόστους λειτουργίας, χωρίς καμία έγνοια για το περιβάλλον.
Έχουμε και άλλα στοιχεία και αποδείξεις, όπως το γεγονός ότι οι προγενέστερες διαδικασίες (δημοσίευση των έργων στον Τύπο κ.λπ.) ήταν είτε τελείως ανύπαρκτες, όπως στη Λευκίμμη, είτε ανεπαρκείς, όπως στο Καρβουνάρι, γεγονός που εμπόδισε την ενημέρωση και την αντίδραση του κοινού εντός των προθεσμιών που προβλέπει ο νόμος.
Θα ήθελα επίσης να αναφέρω, στο χώρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την Μαρία Κουλούρη για να τιμήσω την 42χρονη αυτή μητέρα που σκοτώθηκε κατά την επίθεση των δυνάμεων των ΜΑΤ για να εξασφαλίσουν τη διέλευση, με τη βία, των μηχανημάτων εργοταξίου στη Λευκίμμη.
4° Συμπεράσματα
Εννοείται ότι για το σύνολο των στοιχείων που παρέθεσα σήμερα θα σας παραδώσω διάφορα αντίγραφα επισήμων εγγράφων, βιντεοταινιών και φωτογραφιών που υποστηρίζουν και αποδεικνύουν την επιχειρηματολογία μας.
Γενικά, μένουμε εμβρόντητοι μπροστά στον παραλληλισμό μεταξύ των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, Λευκίμμης, Γραμματικού και Ελληνικού, αλλά δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι όλες οι ΜΠΕ για τους συγκεκριμένους ΧΥΤΑ πραγματοποιήθηκαν από τις ίδιες εταιρείες, δηλαδή την ΕΠΕΜ ΑΕ για το Καρβουνάρι και το Ελληνικό, την ΦΡΑΝΤΖΗΣ ΕΠΕ για τη Λευκίμμη και την κοινοπραξία ΕΥΡΩΠΛΑΝ ΑΕ, ΕΠΕΜ ΑΕ και ΦΡΑΝΤΖΗΣ ΕΠΕ για το Γραμματικό και την Κέρατεα.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Έχουμε, εσείς κι εγώ, ήδη λάβει μια πρώτη απάντηση από την Επιτροπή, τόσο σχετικά με την αναφορά όσο και σχετικά με άλλες επιστολές.
Έδωσα συνέχεια στην πρώτη αυτή γενική απάντηση με άλλες λεπτομερέστερες επιστολές, που υποστηρίζονται από ιδιαίτερα εμφανείς αποδείξεις των εγκλημάτων κατά του περιβάλλοντός μας, με αποτέλεσμα να καταχωριστεί τελικά η καταγγελία μου με τον αριθμό CE 2009/4306.
Δυο φορές, μας δέχτηκαν σε ακρόαση υπάλληλοι των ΓΔ Περιβάλλοντος και Περιφερειακής Πολιτικής, και με εξέπληξε το γεγονός ότι, κάθε φορά, οι περισσότεροι υπάλληλοι ήταν ελληνικής καταγωγής, ορισμένοι από τους οποίους πολύ ουδέτεροι και άλλοι λιγότερο.
Στην υπόθεση αυτή, μας εξαπάτησε μια πολιτική εξουσία πρώτο μέλημα της οποίας είναι να μην απολέσει χρήματα ή να εξοικονομήσει δαπάνες σε βάρος του περιβάλλοντός μας και της υγείας μας.
Βρεθήκαμε και εξακολουθούμε να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με σημαντικές δυνάμεις τήρησης της τάξης, με δεκάδες συλλήψεις, δικαστικές καταγγελίες (για ορισμένους με κατηγορίες μέχρι και για « οργάνωση κακοποιών » !) ή ακόμη με την αποστολή του επίλεκτου σώματος των φορολογικών ελεγκτών.
Η Επιτροπή Αναφορών είναι για μας η μοναδική εγγύηση αντικειμενικότητας όσον αφορά τη εξέταση του φακέλου μας.
Όμως, δεν ήρθα ως επαίτης να ζητήσω τη βοήθεια της κοινώς αποκαλούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήρθα με πλήρη επίγνωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται απ’ όλους εμάς.
Ήρθα για να υπερασπιστώ την Ευρωπαϊκή Ένωση από ένα αμελές κράτος, μοναδικό μέλημα του οποίου είναι να αποφύγει το πρόστιμο που του επιβλήθηκε για δική του αμέλεια.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Όλα τα ανωτέρω αποδεικνύουν ότι η επιλογή των διαφόρων θέσεων αποτελεί, τουλάχιστον, πρόδηλο σφάλμα εκτίμησης και, στη χειρότερη περίπτωση, συνειδητή, προμελετημένη και σχεδιασμένη επιλογή, που έχει ως στόχο να περιοριστεί το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων σε βάρος του περιβάλλοντος.
Γνωρίζω ότι τα συναισθήματα δεν έχουν τη θέση τους στο ζήτημα αυτό που φέρει αντιμέτωπους πολίτες και κράτος, αλλά σε πέντε ή δέκα χρόνια, θα δίνατε στα παιδιά σας, ελαφρά τη συνειδήσει, ελαιόλαδο από τη Λευκίμμη ή μοσχαρίσιο κρέας από το Καρβουνάρι;
Σήμερα όμως γνωρίζω καλύτερα τι είναι μια αναφορά και μια οδηγία, και ζητώ τη συμμόρφωση με τις οδηγίες 85/337/ΕΟΚ, 1999/31/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ, 2006/60/ΕΚ και 80/68/EOK, 2008/1/ΕΚ, 92/43/EOK καθώς και την επιβολή όλων των προβλεπόμενων κυρώσεων σε περίπτωση μη τήρησης των εν λόγω οδηγιών στο Καρβουνάρι και στη Λευκίμμη.
Ζητώ επίσης να αναγνωριστεί ότι η Ελλάδα διέπραξε πρόδηλο σφάλμα εκτίμησης όσον αφορά την επιλογή των θέσεων του Καρβουναρίου και της Λευκίμμης και να αναθεωρηθούν οι άλλοι φάκελοι σχετικά με τους ΧΥΤΑ Ελληνικού και Γραμματικού, ώστε να αποφευχθεί η λειτουργία όλων αυτών των ΧΥΤΑ και να παύσει η λειτουργία του ΧΥΤΑ Καρβουναρίου.
Δεδομένου ότι το περιβάλλον δεν έχει σύνορα, σας ζητούμε να ασκήσετε την αναγκαία πολιτική πίεση, προκειμένου να εκπονηθεί νέος εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των αποβλήτων, που να βασίζεται σε ένα πραγματικά επιστημονικό έργο.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Για τις επιτροπές αγώνα κατά της χωροθέτησης των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου και Λευκίμμης
Δρας Γιάννης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Θέμα:
-Αναφορά 212/2008: κατασκευή των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου και Λευκίμμης
-Παρέμβαση του Γιάννη ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ (αναφέροντος) της 3/11/2009 στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Κυρίες και κύριοι μέλη της Επιτροπής Αναφορών,
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Εξ ονόματος των επιτροπών αγώνα κατά της χωροθέτησης των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου και Λευκίμμης, θα ήθελα να σας εκφράσω τις ευχαριστίες μας, επειδή απ’ όλες τις αρχές ή μορφές εξουσίας στις οποίες απευθυνθήκαμε, μόνον εσείς – και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – εξετάσατε τον φάκελό μας με τη δέουσα προσοχή.
Από την ημέρα εκείνη που, ταραγμένος από το περιβαλλοντικό έγκλημα το οποίο προετοιμαζόταν στους βοσκότοπους, στα δάση και στα ποτάμια μας, έως την ημέρα αυτή που βρίσκομαι μπροστά σας, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι.
Δυστυχώς όπως ήταν αναμενόμενο, στο Καρβουνάρι τα υγρά που δημιουργούνται από την αποσύνθεση των απορριμμάτων (τα λεγόμενα στραγγίσματα) έχουν πλέον ρυπάνει τα νερά του ποταμού.
Την ημέρα που έγραφα την αναφορά, με την ταραχή του πολίτη που μόλις δέχτηκε ξυλοδαρμούς, βρισιές και χημικά από εκατοντάδες ρομποτοποιημένους αστυνομικούς, δεν γνώριζα τι ακριβώς είναι ένας χώρος υγειονομικής ταφής αποβλήτων, μια ευρωπαϊκή οδηγία, μια μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ένα βιοαέριο, τα στραγγίσματα ή μια αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στη συνέχεια, μελέτησα ένα μάθημα γεωλογίας για τα εδάφη και τους χώρους υγειονομικής ταφής, διάβασα οδηγίες και κανονισμούς, και κυρίως απόκτησα πολλούς φίλους σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Έτσι, οι φίλοι μου από τη Λευκίμμη, το Ελληνικο, το Γραμματικό και την Κέραρεα κι εγώ ο ίδιος συνειδητοποιήσαμε ότι ο εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων στην Ελλάδα είναι μια τεράστια απάτη.
Θα σας παραθέσω (εκ νέου) λοιπόν και θα σας παρουσιάσω σειρά στοιχείων και αποδείξεων που τεκμηριώνουν την ύπαρξη απάτης στον ΧΥΤΑ Καρβουναρίου αλλά και στις θέσεις των ΧΥΤΑ Λευκίμμης και άλλων περιοχών.
1. Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) και οδηγία 85/337/ΕΟΚ
Οι ΜΠΕ, παρά το κόστος τους που ανέρχεται σε πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ, βρίθουν προσεγγίσεων και παραλείψεων, εφόσον εκπονούνται με βάση μόνο τα στοιχεία της βιβλιογραφίας, χωρίς να πραγματοποιούνται δειγματοληψίες ή επιστημονικές μετρήσεις (τον Μάιο του 2009, την ημέρα για τον Ασωπό, διακεκριμένοι ειδικοί σε θέματα περιβάλλοντος έκαναν λόγο για μια «ελληνική βιομηχανία ΜΠΕ του “copy/paste” (αντιγραφής/επικόλλησης)» στον ίδιο αυτό χώρο):
Για παράδειγμα:
- Η ΜΠΕ Καρβουναρίου τοποθετεί το χωριό σε απόσταση περίπου 1 (ενός) χιλιομέτρου από τη θέση και επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη θέση δεν θα δημιουργήσει κανένα πρόβλημα ιδιοκτησίας. Παρουσιαστήκαμε λοιπόν στο γραφείο πολεοδομίας όπου προμηθευτήκαμε τα σχέδια του χωριού, επίσημα σχέδια τα οποία μας επιφύλασσαν δύο μεγάλες εκπλήξεις. Συγκεκριμένα, η πραγματική απόσταση μεταξύ των ορίων του Καρβουναρίου και του ΧΥΤΑ είναι 131,51 μέτρα και φαίνεται καθαρά στα πολεοδομικά σχέδια ότι υπάρχουν τουλάχιστον τρεις ιδιωτικές ιδιοκτησίες στη θέση αυτή. Οι συντάκτες της ΜΠΕ, για την οποία εισέπραξαν αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ, δεν μπήκαν στον κόπο να συμβουλευθούν τους επίσημους χάρτες της πολεοδομίας ούτε να προβούν σε αποτύπωση και σε βασικές τοπογραφικές μετρήσεις!
- Η ΜΠΕ Λευκίμμης αγνοεί τελείως την ύπαρξη δύο ποταμών που βρίσκονται σε απόσταση 190 μέτρων και 340 μέτρων αντίστοιχα από τη θέση του ΧΥΤΑ και δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στις ιδιωτικές ή/και τουριστικές κατοικίες σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από την εν λόγω θέση, ενώ πρόκειται για νόμιμες οικοδομές που προϋπήρχαν του ΧΥΤΑ.
- Οι δύο ΜΠΕ δεν έλαβαν υπόψη τις σημαντικές γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα, όχι απλώς κοντά στους ΧΥΤΑ, αλλά στο περίφραγμα των δύο ΧΥΤΑ. Πρόκειται μάλιστα για εντατικές δραστηριότητες για τις οποίες χορηγούνται επιδοτήσεις από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία.
- Πώς μπορούμε να δώσουμε την παραμικρή πίστη σ’ αυτές τις ΜΠΕ, οι οποίες θεωρητικά έχουν ως στόχο την πρόληψη ή τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων στον περιβάλλον μας;
2. Διαχείριση των αποβλήτων και οδηγίες 1991/31/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ
- Η συγχρηματοδότηση των λεγόμενων χώρων υγειονομικής ταφής από την ΕΕ συνδέεται με προϋποθέσεις (ειδικούς όρους) που προβλέπουν τη δημιουργία σχετικής δομής για τη διαλογή, την ανακύκλωση και την αξιοποίηση των απορριμμάτων πριν από τη διάθεσή τους. Όμως, στο Καρβουνάρι (όπως και στη Λευκίμμη), η δομή αυτή είναι ανύπαρκτη και τα απορρίμματα διατίθενται ως έχουν στον ΧΥΤΑ, και μάλιστα σύμμεικτα απορρίμματα κάθε προέλευσης (οικιακά, ηλεκτρικές συσκευές, μπάζα, λάστιχα οχημάτων, νοσοκομειακά απόβλητα κ.λπ.).
- Εξάλλου, ο ΧΥΤΑ Καρβουναρίου λειτούργησε από τις 12/01/09 έως τις 10/04/2009 χωρίς προηγούμενη άδεια από τις αρμόδιες αρχές• η Διεύθυνση Προστασίας Περιβάλλοντος Νομού Θεσπρωτίας απαίτησε την άμεση διακοπή της λειτουργίας του στις 13/02/2009, μάταια όμως. Η εν λόγω άδεια χορηγήθηκε τελικά – υπό κατεπείγουσες συνθήκες – έπειτα από τις δικαστικές καταγγελίες και τις λαϊκές διαδηλώσεις, με τη διευκρίνιση, κατά την ημερομηνία αυτή, ότι τα πάντα ήταν σύμφωνα με τις ισχύουσες κανονιστικές ρυθμίσεις. Ωστόσο, έχουμε στην κατοχή μας αδιάσειστα στοιχεία, τα οποία παραθέτω στον φάκελο που θα σας παραδώσω στο τέλος της έκθεσής μου, ότι η άδεια αυτή χορηγήθηκε χωρίς να έχουν τηρηθεί τα πρότυπα λειτουργίας.
Η ΕΕ συγχρηματοδότησε, σε μια δεκαετία, την κατασκευή δύο ΧΥΑ στη Θεσπρωτία, για την κάλυψη του μικρού ερημωμένου νομού Θεσπρωτίας και του νομού Πρέβεζας, αλλά μέχρι σήμερα ο ένας από τους δύο ΧΥΤΑ (Κορύτιανη) δεν λειτούργησε ποτέ, ενώ πολλές ανεξέλεγκτες χωματερές εξακολουθούν να λειτουργούν επειδή διάφοροι δήμοι αρνούνται να «φτάσουν σε τόσο μακρινό σημείο» (;!), εκτιμούν ότι το κόστος είναι υπερβολικά υψηλό ή δεν έχουν σχεδιάσει τίποτα το σοβαρό, όπως η Ηγουμενίτσα, πρωτεύουσα της Θεσπρωτίας, που εξακολουθεί, σήμερα, να απορρίπτει τα απόβλητά της στην ανέλεγκτη χωματερή της Κεστρίνης (Νέα Σελεύκεια).
3° Προστασία του περιβάλλοντος και του πλούτου σε υδροφόρους ορίζοντες, και οδηγίες 2006/60/ΕΚ, 2008/1/ΕΚ (IPPC), 80/68/EOK, 92/43/EOK (Natura)
Με την κατασκευή των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, Λευκίμμης και άλλων περιοχών, το ελληνικό κράτος υποστηρίζει ότι προστατεύει το περιβάλλον, ενώ η ίδια η χωροθέτηση των εν λόγω έργων παραβιάζει τον στοιχειώδη κανόνα στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, δηλαδή την αρχή της προφύλαξης.
Για ποιο λόγο οι ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, Ελληνικού και Γραμματικού έχουν κατασκευαστεί σε ύψωμα, στην κορυφή μικρών κοιλάδων που καταλήγουν είτε στη θάλασσα είτε σε ποταμούς;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δίδεται από τη δυσλειτουργία του ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, για την οποία έχουμε αποδείξεις με έγγραφα και μια βιντεοταινία, όπου φαίνεται καθαρά ότι άμεσος αποδέκτης των στραγγισμάτων που μεταφέρονται από σωλήνα κρυμμένο στους θάμνους είναι το ρέμα που καταλήγει στον Κοκκυτό ποταμό, ο οποίος εκβάλλει στον Αχέροντα (που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000).
(Όσον αφορά την προφύλαξη, λήφθηκε ένα μέτρο: το κλείσιμο της γεώτρησης πόσιμου νερού του Προδρομίου, κατάντη του ΧΥΤΑ. Η γεώτρηση αυτή αποτελούσε ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα του Δημοτικού Συμβουλίου Παραμυθιάς, το οποίο υποστήριζε και το Συμβούλιο Αιρετών Νομού Θεσπρωτίας, για να απορριφθεί η επιλογή της θέσης «Ανατολικά του Καρβουναρίου», σε αντίθεση με τις αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Ηπείρου – προσώπου που διορίστηκε από την κυβέρνηση, χωρίς να έχει εκλεγεί!)
Πρόκειται όμος για αποτελεσματικό τρόπο μείωσης του κόστους λειτουργίας του ΧΥΤΑ.
Και δεν είδατε ακόμη το τέλειο έγκλημα, διότι υπάρχουν και χειρότερα:
Στη Λευκίμμη, κατά τις χωματουργικές εργασίες, τον Μάρτιο - Απρίλιο του 2008, ο χώρος πλημμύρισε με καθαρό και γλυκό νερό και σχηματίστηκε λίμνη όπου μπορούσε να πλεύσει βάρκα.
Η ένωση καταστηματαρχών Λευκίμμης ζήτησε τη σύνταξη πραγματογνωμοσύνης, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών – ΙΓΜΕ (κρατικός φορέας που υπάγεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης). Η έκθεση πραγματογνωμοσύνης που φέρει ημερομηνία 26/05/2008 και υπογράφεται από τον κ. Ζαχαριουδάκη, αποδεικνύει ότι πρόκειται για επιφανειακό υδροφόρο ορίζοντα που επικοινωνεί με το σύνολο των κοντινών σημείων υδροληψίας, και συμπεραίνει ότι η θέση αυτή εγκυμονεί κίνδυνο για ολόκληρη την τροφική αλυσίδα.
Όλα τα ανωτέρω αποδεικνύουν σαφώς ότι οι ΜΠΕ είναι μεροληπτικές ή και τελείως διαστρεβλωμένες, στην καλύτερη περίπτωση εκ παραδρομής ή/και λόγω υποεκτίμησης της επί τόπου πραγματικότητας, στη χειρότερη περίπτωση για την αιτιολόγηση, εκ των υστέρων, μιας πολιτικής επιλογής ή για τη μείωση του κόστους λειτουργίας, χωρίς καμία έγνοια για το περιβάλλον.
Έχουμε και άλλα στοιχεία και αποδείξεις, όπως το γεγονός ότι οι προγενέστερες διαδικασίες (δημοσίευση των έργων στον Τύπο κ.λπ.) ήταν είτε τελείως ανύπαρκτες, όπως στη Λευκίμμη, είτε ανεπαρκείς, όπως στο Καρβουνάρι, γεγονός που εμπόδισε την ενημέρωση και την αντίδραση του κοινού εντός των προθεσμιών που προβλέπει ο νόμος.
Θα ήθελα επίσης να αναφέρω, στο χώρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την Μαρία Κουλούρη για να τιμήσω την 42χρονη αυτή μητέρα που σκοτώθηκε κατά την επίθεση των δυνάμεων των ΜΑΤ για να εξασφαλίσουν τη διέλευση, με τη βία, των μηχανημάτων εργοταξίου στη Λευκίμμη.
4° Συμπεράσματα
Εννοείται ότι για το σύνολο των στοιχείων που παρέθεσα σήμερα θα σας παραδώσω διάφορα αντίγραφα επισήμων εγγράφων, βιντεοταινιών και φωτογραφιών που υποστηρίζουν και αποδεικνύουν την επιχειρηματολογία μας.
Γενικά, μένουμε εμβρόντητοι μπροστά στον παραλληλισμό μεταξύ των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου, Λευκίμμης, Γραμματικού και Ελληνικού, αλλά δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι όλες οι ΜΠΕ για τους συγκεκριμένους ΧΥΤΑ πραγματοποιήθηκαν από τις ίδιες εταιρείες, δηλαδή την ΕΠΕΜ ΑΕ για το Καρβουνάρι και το Ελληνικό, την ΦΡΑΝΤΖΗΣ ΕΠΕ για τη Λευκίμμη και την κοινοπραξία ΕΥΡΩΠΛΑΝ ΑΕ, ΕΠΕΜ ΑΕ και ΦΡΑΝΤΖΗΣ ΕΠΕ για το Γραμματικό και την Κέρατεα.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Έχουμε, εσείς κι εγώ, ήδη λάβει μια πρώτη απάντηση από την Επιτροπή, τόσο σχετικά με την αναφορά όσο και σχετικά με άλλες επιστολές.
Έδωσα συνέχεια στην πρώτη αυτή γενική απάντηση με άλλες λεπτομερέστερες επιστολές, που υποστηρίζονται από ιδιαίτερα εμφανείς αποδείξεις των εγκλημάτων κατά του περιβάλλοντός μας, με αποτέλεσμα να καταχωριστεί τελικά η καταγγελία μου με τον αριθμό CE 2009/4306.
Δυο φορές, μας δέχτηκαν σε ακρόαση υπάλληλοι των ΓΔ Περιβάλλοντος και Περιφερειακής Πολιτικής, και με εξέπληξε το γεγονός ότι, κάθε φορά, οι περισσότεροι υπάλληλοι ήταν ελληνικής καταγωγής, ορισμένοι από τους οποίους πολύ ουδέτεροι και άλλοι λιγότερο.
Στην υπόθεση αυτή, μας εξαπάτησε μια πολιτική εξουσία πρώτο μέλημα της οποίας είναι να μην απολέσει χρήματα ή να εξοικονομήσει δαπάνες σε βάρος του περιβάλλοντός μας και της υγείας μας.
Βρεθήκαμε και εξακολουθούμε να βρισκόμαστε αντιμέτωποι με σημαντικές δυνάμεις τήρησης της τάξης, με δεκάδες συλλήψεις, δικαστικές καταγγελίες (για ορισμένους με κατηγορίες μέχρι και για « οργάνωση κακοποιών » !) ή ακόμη με την αποστολή του επίλεκτου σώματος των φορολογικών ελεγκτών.
Η Επιτροπή Αναφορών είναι για μας η μοναδική εγγύηση αντικειμενικότητας όσον αφορά τη εξέταση του φακέλου μας.
Όμως, δεν ήρθα ως επαίτης να ζητήσω τη βοήθεια της κοινώς αποκαλούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήρθα με πλήρη επίγνωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται απ’ όλους εμάς.
Ήρθα για να υπερασπιστώ την Ευρωπαϊκή Ένωση από ένα αμελές κράτος, μοναδικό μέλημα του οποίου είναι να αποφύγει το πρόστιμο που του επιβλήθηκε για δική του αμέλεια.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,
Όλα τα ανωτέρω αποδεικνύουν ότι η επιλογή των διαφόρων θέσεων αποτελεί, τουλάχιστον, πρόδηλο σφάλμα εκτίμησης και, στη χειρότερη περίπτωση, συνειδητή, προμελετημένη και σχεδιασμένη επιλογή, που έχει ως στόχο να περιοριστεί το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων σε βάρος του περιβάλλοντος.
Γνωρίζω ότι τα συναισθήματα δεν έχουν τη θέση τους στο ζήτημα αυτό που φέρει αντιμέτωπους πολίτες και κράτος, αλλά σε πέντε ή δέκα χρόνια, θα δίνατε στα παιδιά σας, ελαφρά τη συνειδήσει, ελαιόλαδο από τη Λευκίμμη ή μοσχαρίσιο κρέας από το Καρβουνάρι;
Σήμερα όμως γνωρίζω καλύτερα τι είναι μια αναφορά και μια οδηγία, και ζητώ τη συμμόρφωση με τις οδηγίες 85/337/ΕΟΚ, 1999/31/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ, 2006/60/ΕΚ και 80/68/EOK, 2008/1/ΕΚ, 92/43/EOK καθώς και την επιβολή όλων των προβλεπόμενων κυρώσεων σε περίπτωση μη τήρησης των εν λόγω οδηγιών στο Καρβουνάρι και στη Λευκίμμη.
Ζητώ επίσης να αναγνωριστεί ότι η Ελλάδα διέπραξε πρόδηλο σφάλμα εκτίμησης όσον αφορά την επιλογή των θέσεων του Καρβουναρίου και της Λευκίμμης και να αναθεωρηθούν οι άλλοι φάκελοι σχετικά με τους ΧΥΤΑ Ελληνικού και Γραμματικού, ώστε να αποφευχθεί η λειτουργία όλων αυτών των ΧΥΤΑ και να παύσει η λειτουργία του ΧΥΤΑ Καρβουναρίου.
Δεδομένου ότι το περιβάλλον δεν έχει σύνορα, σας ζητούμε να ασκήσετε την αναγκαία πολιτική πίεση, προκειμένου να εκπονηθεί νέος εθνικός σχεδιασμός για τη διαχείριση των αποβλήτων, που να βασίζεται σε ένα πραγματικά επιστημονικό έργο.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Για τις επιτροπές αγώνα κατά της χωροθέτησης των ΧΥΤΑ Καρβουναρίου και Λευκίμμης
Δρας Γιάννης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ