Μια ιστορία με τοπικό ενδιαφέρον και όχι μόνο...

Η χωματερή του Μαρουλά άρχισε να κατασκευάζεται το 1993 ως ΧΥΤΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων), με προϋπολογισμό 450.000.000. δρχ.

Ένα χρόνο μετά αρχίζει η εναπόθεση των απορριμμάτων χωρίς να έχει ολοκληρωθεί το έργο. Η κακή κατάσταση του ΧΥΤΑ και οι περιβαλλοντικές βλάβες στην περιοχή από την λειτουργία του αναφέρονται σε έγγραφο του δημάρχου Ρεθύμνου προς το ΥΠΕΧΩΔΕ (30- 5-1996), με το οποίο ζητά επιπλέον χρηματοδότηση 600.000.000 δρχ, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο.

Ένα χρόνο πριν λήξουν οι περιβαλλοντικοί όροι για την λειτουργία του ΧΥΤΑ (1997), ο δήμος Ρεθύμνου λαμβάνει από το ΥΠΕΧΩΔΕ τη χρηματοδότηση που ζήτησε για την ολοκλήρωση του έργου. Το έργο δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ και oι περιβαλλοντικοί όροι που είχαν τεθεί για την άδεια λειτουργίας του ΧΥΤΑ δεν θα εφαρμοσθούν.

Στις 27-8-1998. λήγει η άδεια λειτουργίας του ΧΥΤΑ. Ο χώρος είναι, και τυπικά πλέον, μια ανεξέλεγκτη και παράνομη χωματερή. Στην επίσημη αλληλογραφία, όμως, και στις δηλώσεις των αρμοδίων συνεχίζει να αναφέρεται ως ΧΥΤΑ. Για την χωματερή του Μαρουλά, δίνεται χρηματοδότηση από το πρόγραμμα LIFE της Ε.Ε. (Αύγουστος του 1998).

Το 2000, ο ΧΥΤΑ / χωματερή του Μαρουλά είναι ήδη το σημαντικότερο περιβαλλοντικό πρόβλημα του νομού. Τα στραγγίδια ρέουν από παντού και μέσα από το ρέμα της Αγίας Τριάδας καταλήγουν στην παραλιακή ζώνη.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μαρουλά στις 2-4-2001 καταθέτει ενώπιον του Πρωτοδικείου Ρεθύμνου αίτηση προσωρινών μέτρων, ζητώντας να κλείσει ο «ΧΥΤΑ». Η αίτηση απορρίπτεται (29-6-2001).

Την ίδια περίοδο (Απρίλιος-Ιούνιος 2001), βλέπουν το φως της δημοσιότητας φωτογραφίες και video που σοκάρουν: Η λάσπη του βιολογικού του Ρεθύμνου και τα απόβλητα των δημοτικών σφαγείων απορρίπτονται και αφήνονται ακάλυπτα στην χωματερή. Πολλές δεκάδες εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα και εκατοντάδες ελαστικά αυτοκινήτων συσσωρεύονται στο χώρο του «ΧΥΤΑ». Οι εικόνες επιβεβαιώνουν την έκθεση αυτοψίας του Κλιμακίου Ελέγχου Περιβάλλοντος (21-2-01) η οποία, επί πλέον, αναφέρει ότι «δίπλα στον ΧΥΤΑ καίγονται, κατά καιρούς, ογκώδη απορρίμματα που περιέχουν πλαστικά υλικά κάθε είδους».

Μέλη του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Ρεθύμνου (3-5-2001) προσφεύγουν στη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ε.Ε. καταγγέλλοντας την παράνομη και επικίνδυνη λειτουργία της χωματερής.

Την ίδια εποχή εκδίδεται θετική γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Ρεθύμνου (8-5-2003) για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έργου αποκατάστασης και... επέκτασης ΧΥΤΑ Ρεθύμνου.

Έναν χρόνο μετά (2004), το Ταμείο Συνοχής θα αναστείλει τις πληρωμές που αφορούν τον Περιφερειακό Σχεδιασμό μέχρις ότου τροποποιηθεί, ώστε μόνο η αποκατάσταση του ΧΥΤΑ, και όχι η επέκταση, να είναι επιλέξιμη για συγχρηματοδότηση από την Ε.Ε.

Η Ε.Ε αποφασίζει τον Ιούλιο του 2004 να παραπέμψει την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καθώς η προθεσμία που έχει δοθεί με την «αιτιολογημένη γνώμη» παρήλθε χωρίς να ληφθεί κάποιο μέτρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όλα αυτά τα χρόνια, οι αρμόδιοι όχι μόνο δεν έκαναν τίποτα, αλλά υποστήριζαν την λειτουργία της χωματερής με το επιχείρημα ότι δεν έχουν πού να πάνε τα σκουπίδια.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (6-10-2005) με μια καταγγελία, που περιλαμβάνει το σύνολο των χωματερών (μεταξύ αυτών και του Μαρουλά), καταδικάζει την Ελλάδα επειδή δεν συμμορφώθηκε με την Οδηγία για τα Απορρίμματα και την καλεί να λάβει μέτρα ώστε να συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου. Μέχρι τέλους του 2008, όλες οι χωματερές πρέπει να κλείσουν και να αποκατασταθούν. Η καταληκτική ημερομηνία, που δηλώθηκε στην Ε.Ε. από Ελληνικής πλευράς, για το οριστικό κλείσιμο της χωματερής είναι η 31-12-2006.

Και τι μ' αυτό; Το Δημοτικό Συμβούλιο Ρεθύμνου (οι σύμβουλοι της πλειοψηφίας) αποφασίζει την συνέχιση της λειτουργίας του «ΧΥΤΑ». Στις 30-4-2007 εκδίδεται απόφαση του Νομάρχη Ρεθύμνου περί οριστικής διακοπής της λειτουργίας του ΧΥΤΑ.

Ξανά το Δημοτικό Συμβούλιο συνεδριάζει (13-6-2007) και αποφασίζει την συνέχιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ. Ακολουθούν οι συνήθεις δηλώσεις ότι ο ΧΥΤΑ θα κλείσει μέσα στους επόμενους δύο-τρεις μήνες. Κατά της απόφασης, ο επικεφαλής της μειοψηφίας θα καταθέσει, προσφυγή στην Γενική Δ/νση Περιφέρειας. Ποιος μπορεί να παίζει με την υγεία των κατοίκων της περιοχής;

Το κείμενο αυτό δημοσιεύεται σήμερα στην εβδομαδιαία εφημερίδα του Ρεθύμνου «ΡΕΘΕΜΝΟΣ» στην ομώνυμη στήλη.
24/11/2007

Πηγή: Θραψανιώτης μέχρι... κόκαλο